Boek Paupers en Boeven: 200 Jaar Strafkolonie Veenhuizen

Van pauperparadijs tot strafgevangenis: de Drentse kolonie Veenhuizen kent geen gelijke. Al was het maar omdat het volledige dorp, van ambtswoningen tot kerken en tot in de jaren vijftig ook de scholen, eigendom was van het Rijk. Van Hollands Duivelseiland tot Hollands Siberië, er zijn heel wat namen gegeven aan dit roemruchte dorp in het Drentse veen. Geen ander gevangenisoord is op de grammofoonplaat zo vaak bezongen, met dank aan de etherpiraten die er ook zaten opgesloten.

Wat begon als experiment onder sociaal hervormer Johannes van den Bosch, groeide uit tot een speeltuin van justitie. De kolonie had als eerste een Open Gevangenis, kampen voor Jehovah’s getuigen en verkeersdelinquenten, drugsvrije afdelingen en een werkkamp voor jongeren.

Hier zaten naast onder meer meesterkraker Aage M. en Stanley Hillis ook de Heinekenontvoerders, de Vier van Breda en heel wat bekende Nederlanders die wegens straf voor het rijden met alcohol bomen moesten kappen. En dat allemaal dankzij een noodwetje uit 1918, bedoeld om een enorme aanwas van smokkelaars achter de tralies te krijgen.

Auteur Jan Libbenga dook vier jaar lang in de woelige geschiedenis van het dorp waar hij zijn jeugd heeft doorgebracht. Het is de eerste keer dat het volledige verhaal van het bajesdorp wordt beschreven. Daartoe werden velerlei - soms amper geopende - archieven geraadpleegd en werd gesproken met voormalige directeuren, oud-medewerkers en gevangenen, resulterend in tal van feiten die nog nergens zijn opgeschreven.

In het verleden verschenen van zijn hand onder meer een biografie van meesterwitwasser Robert Jan Doorn, een portret van luis in de pels Pieter Lakeman, de geschiedschrijving van de Nederlandse televisie en een boek over de val van de Icesave bank.

Paupers en Boeven verscheen in maart 2018, in 2023 verschijnt een volledig herziene versie van het boek naar aanleiding van het 200-jarig bestaan van de kolonie. Behalve online en bij de reguliere boekhandel is het boek direct bij de uitgever te bestellen.