Opgebrand

Hij was op zijn 32-ste al aan het einde van zijn latijn. De helft van zijn leven had hij tot dan toe met korte onderbrekingen binnen de muren van Justitie doorgebracht. 'Ik ben wel oud geworden, maar niet te oud om er met mijn vrouw nog wat van te maken,' vertelde hij aan Sietse van der Hoek van de Volkskrant, die hem eind 1979 opzocht in Norgerhaven. 

Door JAN LIBBENGA

Jan Brouwers was betrokken bij minstens twee geruchtmakende incidenten. In januari 1973 overvielen hij en Daan Denie een postagentschap in een sigarenwinkel in Den Bosch. Om uit handen van de politie te blijven gijzelden de overvallers een boerengezin in het Gelderse Deil. Het was de eerste keer dat in Nederland gewapende overvallers overgingen tot gijzeling. Honderd goed bewapende politieagenten werden rond de boerderij in stelling gebracht. Na het gebruik van traangas en granaten dwong de politie de twee tot overgave.

Een jaar later wisten ze samen met een veroordeelde Palestijnse vliegtuigkaper in de gevangenis in Scheveningen met binnengesmokkelde wapens vier dagen lang een heel koor te gijzelen, aanvankelijk 24 personen. De Bijzondere Bijstands Eenheid greep uiteindelijk in door van buiten op de kerkruimte te schieten. 

Daarop kwamen Brouwers en Denie en een handlanger in strafbarakkencomplex Rode Pannen terecht, destijds de enige gevangenis buiten Scheveningen met een zeer streng regime. Het drietal zat in strenge afzondering. 

Brouwers had het steeds minder naar zijn zin. Het gevangenisleven viel hem zwaar. In Arnhem was hij al eens meer dan een maand in hongerstaking gegaan. Hij klaagde dat hij in Veenhuizen was vernederd en 'mishandeld'.

In november 1978 diende hij al zijn verzoek tot gratie in. Na positieve adviezen van onder meer het Pieter Baancentrum duurde het wachten hem te lang. Om duidelijkheid te verkrijgen begon Brouwers een honger- en dorststaking en daagde hij de-staatssecretaris van Justitie in kort geding voor de rechtbank. 

De gratie kwam er, maar Brouwers zou dan eerst moeten verblijven in de halfopen-inrichting van Veenhuizen, ter voorbereiding op zijn terugkeer in de maatschappij. Dat wilde hij niet. Hij keerde niet terug van een dag sollicitatieverlof, maar dook met zijn vrouw onder in de woning van een kennis. Dat betekende enkele dagen geïsoleerd in een strafcel van de Rode Pannen en opschuiving van zijn invrijheidsstelling. 

Na zijn vrijlating werd Brouwers politiek actief, onder meer voor de Rode Hulp, een linkse beweging die hem al eerder had gesteund. 

Daan Denie wist in 1979 uit de Mesdagkliniek in Groningen weg te lopen, maar werd in het Gelderse Scherpenzeel aangehouden. Daar had hij met een handlanger het spoorwegstation Ede-Wageningen  overvallen en daarbij 5000 gulden hadden buitgemaakt. Bij de overval in Ede hielden de twee mannen de in het station aanwezige NS-personeeisleden met vuurwapens in bedwang en gristen een aantal geldcassettes weg.

Foto Anefo

Meer over Veenhuizen en bekende criminelen in het boek Paupers & Boeven.