Koninklijk Bezoek

In de afgelopen 200 jaar hebben diverse leden van het Koninklijk Huis een bezoek gebracht aan de kolonie Veenhuizen. 

Door JAN LIBBENGA

De band met het Koningshuis was er al vanaf het begin. De Maatschappij van Weldadigheid waaruit Veenhuizen is voortgekomen stond immers onder bescherming van zijne Koninklijke Hoogheid Prins Frederik,  de tweede zoon van koning Willem I der Nederlanden, 'met oogmerk om aan de talrijke klassen van behoeftige ingezetenen arbeid te verschaffen'. 

In juli 1824 kwam prins Frederik de nieuw aangelegde kolonie evenals de ‘te velde staande vruchten’ in hoogst eigen persoon aanschouwen. Ook hij werd verwelkomd door erebogen. ‘Z. K. H. scheen zeer te vrede te zijn,’ noteerde de verslaggever. 'De dankbare kolonisten hadden eenige eerebogen opgerigt, en hebben hunne vreugde over de komst van den Prins op eene ondubbelzinnige wijze doen blijken.'

In 1868 volgde het bezoek van Prins Hendrik van Oranje-Nassau, de derde zoon van koning Willem II der Nederlanden en Anna Paulowna, aan het dorp. Dat bezoek is uitgebreid beschreven in een boekwerkje over de reis die de prins maakte door Drenthe. 

Onder begeleiding van het muziekkorps der Weezen, trad Z. K. H. het Eerste Gesticht binnen en begaf hij zich in alle verblijf en ziekenzalen. Op minzame wijze schonk de prins gehoor aan een 80-jarig grijze, die niet wist wat hem overkwam. Na een bezoek aan de Gestichtstuin vertrok het bezoek naar de Rooms-Katholieke Kerk en het Kerkgebouw van de Protestanten. Directeur Van Konijnenburg benadrukte dat de gestichten toch voornamelijk te danken waren aan de 'krachtige bemoeijing van Uwen Koninklijken Oom, Prins Frederik'. 

Pas bijna een halve eeuw later, in 1919, bezocht zijn naamgenoot Prins Hendrik, de echtgenoot van Wilhelmina, Veenhuizen. Daarover is niet veel bekend, behalve dat hij de toen net gebouwde elektriciteitscentrale bewonderd heeft.

Volgens de overlevering zou de toenmalige landbouwdirecteur hebben verordonneerd om het roodbonte vee naar de achterlanden te brengen en het zwartbonte vee in de voorstukken, want de prins mocht zich eens storen aan de rode kleur. 

Het was ook gelijk het laatste bezoek van het koningshuis aan de kolonie.  Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander woonde in 2018 de viering in Kolonie Frederiksoord van de Maatschappij van Weldadigheid bij, maar liet Veenhuizen links liggen.

Meer over Veenhuizen en zijn verleden in het boek Paupers & Boeven.