Dankzij een uniek landschapsproject van ANV Drenthe, Coco Maria en agrarisch bedrijf Riedstra, en met financiële ondersteuning van gemeente en provincie, is het vroegere carré ingezaaid met gras en bloemen die de contouren van het Derde Gesticht laten herleven. Een informatiebord naast het carré maakt het verleden nog beter zichtbaar.
Het Derde Gesticht stond al sinds 1911 leeg omdat het aantal bedelaars flink was gedaald en er twee nieuwe woongestichten waren gebouwd - het latere Norgerhaven en Esserheem - die voldoende capaciteit boden. Vandaar ook werd afgezien van plannen om een nieuw Derde Gesticht te bouwen.
Na 1911 is het Derde Gesticht nog twee keer gebruikt: in 1914 bij het aanbreken van de Eerste Wereldoorlog werd het Derde Gesticht tijdelijk vluchtoord Veenhuizen. Er verbleven Belgische vluchtelingen. Het gesticht werd daartoe voor nog eens 4000 gulden opgeknapt. Daarna werd een groep smokkelaars in het Derde Gesticht ondergebracht omdat de gevangenissen in Nederland vol zaten. In beide gevallen ging het om projecten waarbij de directie van Veenhuizen niet de regie had.
Niet alles werd afgebroken. De voormalige textielfabriek aan de achterkant van het Derde Gesticht, buiten de gracht, bleef in gebruik voor bedelaars op leeftijd en kort na de Tweede Wereldoorlog voor politieke delinquenten. Het hoofdgebouw brandde in 1963 af. Het Derde heette toen al niet meer zo, maar werd aangeduid als Bergveen.
Bergveen was het terrein waar vroeger de paarden werden beleerd voor justitie. De zogenaamde dienstpaarden deden dienst voor de landbewerking en als vervoermiddel voor goederen.
Meer over het Derde Gesticht in de hernieuwde editie van het boek Paupers & Boeven.
Reacties
Een reactie posten